سرکوب ممانعت کننده ی تکثیر سلولی راهی برای درمان دیابت

 16 ژانویه 2014- محققین توانستند در موش سلولهای بتای اهدا شده را  تکثیر کنند، این سلولهای تکثیر شده ی جدید تمام خصوصیات سلولهای بتای بالغ را دارا بوده و پاسخ فیزیولوژیکی به افزایش مقدار گلوکز در خون را مانند یک سلول بالغ و سالم از خود نشان می دهند. نتایج این تحقیق در مجله ی Clinical Investigationمنتشر گردید.

در این سلولها، p57با موفقیت معانعت گردید ، به این ترتیب سلولهای بتا قادر به همانند سازی DNAو تکثیر شدند.  رنگ صورتی: هسته در حال همانند سازی DNA، رنگ سبز:انسولین،  رنگ آبی: هسته با رنگ آمیزی متضاد برای DNA، رنگ سفید: p57را نشان می دهد.

نتایج این تحقیق قابل استفاه برای بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 و 2 است. در دیابت نوع یک سیستم  ایمنی بدن فرد سبب تخریب سلولهای بتا در پانکراس می شود، بنابراین باز گرداندن تعدادی از سلولهای بتا همراه با روشی که بتواند از تخریب سلولهای بتا توسط سیستم ایمنی جلوگیری کند، می تواند راهی برای درمان بیماری دیابت نوع یک باشد.

همچنین کاهش تعداد سلولهای بتای فعال در پانکراس سبب بروز دیابت نوع 2 می شود، بنابراین بازگشت توده ی سلولی بتا می تواند هر دو نوع دیابت را معکوس کند یا تا حدودی از شدت بیماری بکاهد.

ایده ی این تحقیق از نوزادانی بدست آمد که به هاپیرانسولینمیای مادرزادی مبتلا بودند. در این نوزادان سلولهای بتا مقادیر زیادی انسولین ترشح می کنند دقیقاً برعکس بیماری دیابت، قند خون در این نوزادان بشدت افت می کند. در یک سوم از این نوزادان، بیشتر سلولهای بتا طبیعی  هستند و تنها کسر کوچکی از این سلولها فاقد پروتئین خاصی بنام p57هستند. این مسئله به دلیل جهشی است که در یک سلول یا تعدادی از سلولهای بتا درحین مراحل تکامل جنینی اتفاق می افتد.

پروتئین p57ممانعت کننده ی چرخه ی سلولی است، درنتیجه حذف آن سبب سرعت بخشیدن به تکثیر  سلولهای بتا و تشکیل تعداد زیادی سلول بتا در داخل پانکراس می شود. این تعداد زیاد سلول مقادیر زیادی انسولین ترشح می کنند . دکتر Kaestnerمی گوید: این تجربه ی طبیعی  راهنمای مطالعات ما در این زمینه بود. گروه تحقیقاتی Kaestnerبا استفاده از یک مولکول RNAکوتاه که بشکل یک سنجاق سر است (short hairpin RNA) موفق به مهار ژنp57در سلولهای بتای گرفته شده از پانکراس اهداء کننده شدند. این سلولهای بتای دستکاری شده سپس به موشهای دیابتی پیوند زده شد. بعد از سه هفته دانشمندان دریافتند که سلولهای بتا در گرافت سلولی انسانی دارای سرعت تکثیری حداقل 3 برابر سلولهای پیوند زده شده ای است که ژن p57در آنها سالم است.

سلولهای بتای جدید همچنین قادر به تولید پروتئینهای سلولی بتا بودند پروتئینهایی که در سلولهای طبیعی و بالغ بتا در انسان  مشاهده می شود که از جمله می توان به انسولین ، PDX1و NKX6 1اشاره کرد. دراین سلولها ورود کلسیم با القاء گلوکز مانند سلولهای سالم بتا اتفاق می افتد. این یافته ها نشان داد که حتی  سلولهای بتایی که از یک دهنده ی مسن (انسان) دریافت می شود و بطور طبیعی قابلیت تکثیر ندارد را می توان به سلولهایی با قابلیت تکثیر تبدیل کرد درحالیکه خصوصیات  یک سلول  بتای بالغ را حفظ کند، چیزی که قبل از این  بنظر بسیاری ازمحققین غیر ممکن می رسید.

 10تا 15 سال دیگر پزشکان می توانند با ابزاری که قابل استفاده در خانه باشد، بیماران  دیابتی  را کنترل و درمان کنند. آنها با دادن دارویی که پروتئین p57را در سلولهای بتا ممانعت کند، می توانند توده ی سلولی لازم بتا را به پانکراس بیماران بازگردانده و تولید انسولین را به مقدار مورد نیاز برسانند وحتی شاید روزی بتوانند دیابت را کاملاً درمان کنند.

منبع:www.sciencedaily.com/releases/2014/01/140116162107.htm

مترجم: ماندانا فرخی نیا